Bir milyon hayvan ve bitki türü yok olmak üzere

Yerküremizde yaklaşık 8 milyon hayvan ve bitki türünün yaklaşık bir bilyonu, genellikle insan faaliyetlerinin sonucu olarak yok olmak üzere. Amfibi türlerinin %40’ından çoğu, mercanların %33’ü ve tüm deniz memelilerinin üçte birinden fazlası kısa bir süre sonra yeryüzünde olmayacak. İstilacı yabancı türlerin sayısı ise 1970 yılından bu yana 21 ülkede yaklaşık %70 arttı.

+A -A
11:30 03-03-2021

Yerküremizde yaklaşık 8 milyon hayvan ve bitki türünün yaklaşık bir bilyonu, genellikle insan faaliyetlerinin sonucu olarak yok olmak üzere. Amfibi türlerinin %40’ından çoğu, mercanların %33’ü ve tüm deniz memelilerinin üçte birinden fazlası kısa bir süre sonra yeryüzünde olmayacak. İstilacı yabancı türlerin sayısı ise 1970 yılından bu yana 21 ülkede yaklaşık %70 arttı.

Birleşmiş Milletler Genel Kurulu 1973 yılında, 3 Mart tarihini vahşi hayvan ve bitkiler hakkında farkındalık yaratmak ve bilinç oluşturmak amacıyla "Dünya Yaban Hayatı Günü" ilan etmişti.

Dünya Yaban Hayatı Günü'nün 2021 yılı teması: “Ormanlar ve Geçim: İnsanları ve Gezegeni Sürdürmek”. Bu temanın belirlenmesindeki amaç; yüz milyonlarca insanın geçim kaynağı olan ormanların, orman türlerinin, ekosistem hizmetlerinin, özellikle ormanlık ve ormana bitişik alanlarla tarihi bağları olan yerli ve yerel toplulukların hayati önemini vurgulamak.

Çünkü bilim insanları tehlikenin büyük olduğunu vurguluyor zira Biyolojik Çeşitlilik ve Ekosistem Hizmetleri Konulu Hükümetler Arası Bilim-Politika Platformunun (IPBES) 2019 raporuna göre; çoğu 10 yıl içinde olmak üzere yaklaşık 1 milyon hayvan ve bitki türünün nesli tükenmek üzere.

Dünyanın ekosistemi hasta

Rapora göre, insanların ve diğer tüm türlerin bağımlı ve bağlı olduğu ekosistemlerin sağlığı her zamankinden daha hızlı bir şekilde kötüye gidiyor. Bu durumun, dünyanın her yerindeki canlılar üzerinde ciddi etkiler yaratacağı öngörülüyor. 

Yine rapora göre; yerli türlerin ortalama bolluğu, yerleşik habitatlarda 1900'den bu yana en az %20 azaldı. Amfibi türlerin %40'ından fazlası, resif oluşturan mercanların neredeyse %33'ü ve tüm deniz memelilerinin üçte birinden fazlası ise tehdit altında. 

Çok net olmamakla birlikte mevcut verilere bakıldığında böcek türlerinin tahminen %10'unun tehlikede olduğu belirtiliyor.

Rapora göre, 16. yüzyıldan bu yana en az 680 omurgalı türünün nesli tükendi.

Biyolojik çeşitliliği neler olumsuz etkiliyor?

İklim değişikliği, tüketici tercihleri, kentleşme, demografik yapının değişmesi, arazi kullanımındaki değişiklikler, hava kirliliği, aşırı hasat ve istilacı türlerin yayılımı gibi etkenler, biyolojik çeşitliliği olumsuz etkiliyor.

Ekosistem Hizmetleri Konulu Hükümetler Arası Bilim-Politika Platformunun raporuna göre, yerleşik çevrenin dörtte üçü ve deniz ortamının yaklaşık %66'sı insan eylemleri tarafından önemli ölçüde değiştirildi. 

Ülke başına istilacı yabancı türlerin sayısı, ayrıntılı verilere sahip 21 ülkede 1970'den bu yana yaklaşık %70 artış gösterdi. 

Raporda ayrıca; karada yaşayan, uçamayan memelilerin neredeyse yarısının (% 47) ve iklim değişikliğinden zaten olumsuz etkilenmiş olabilecek kuşların %23'ünün tehdit altında olduğu belirtiliyor. 

Ayrıca karada yaşayan, tatlı su ve deniz omurgalıları, omurgasızlar ile bitki gruplarının %25'i de nesli tükenme tehdidiyle karşı karşıya.

Öte yandan, habitat kaybı ve bozulmasının neden olduğu küresel karasal habitat bütünlüğü de %30 azaldı. 

BM'nin Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri, Paris Anlaşması ve Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesi gibi yol haritaları, doğanın yaşam örgüsünün ve biyolojik çeşitliliğin korunmasında çok önemli rol oynuyor. 

IPBES'e göre, doğayı koruma ve bu alanda geliştirilen politikaları uygulama konusundaki ilerlemelere rağmen, doğayı korumak ve sürdürülebilirliği sağlamak için küresel hedefler mevcut yönergelerle karşılanmayabilir. Bu durumda da 2030 ve ötesindeki hedeflere ancak ekonomik, sosyal, politik ve teknolojik faktörlerdeki dönüştürücü değişikliklerle ulaşılabilir. 

Kaynak: AA

Paylaş:
Yorum Yap:
yorum kuralları

Önemli gelişmeleri yakından takip et