Yazlık saray tartışmaları Okluk Devlet Konuk Evi israf mı?
Marmaris Okluk Koyu’nda inşa edilen Devlet Konukevi, projenin mimarı Şefik Birkiye tarafından fotoğraflarının paylaşmasıyla tekrar tartışma konusu oldu. “Kişisel mal değil, devlete ait” şeklinde konuşup aklayanlar…
AK Parti Grup Başkanvekili Mahir Ünal
“Bu saray muhabbeti üzerinden yürütülen tartışmalar; bunlar, Recep Tayyip Erdoğan'ın kendi kişisel, şahsi malı değil, buralar devlete ait. Mesela Marmaris diyorsunuz; burası Turgut Özal döneminde yapılmış, daha sonra da yine Cumhurbaşkanlığı makamı için yenilenmiş bir yerden bahsediyorsunuz."
Sabah Gazetesi Köşe Yazarı Hilal Kaplan
“Cumhuriyet tarihinin gördüğü en çalışkan Cumhurbaşkanı, tartışmasız Erdoğan'dır. Senede bir haftadan fazla tatil yaptığı görülmedi. Ve o "tatil"de de devlet işlerini takip etmeye ve yürütmeye devam ediyor. Beş yıl önce yine bir nefes almak için Marmaris'e gittiği 15 Temmuz günü, Sözcü Gazetesi önce onun kaldığı oteli ifşa etti. İlerleyen saatlerde de suikast timi, sivillerin kaldığı ve korunması yeterli olmayan o oteli bastı ve bir Cumhurbaşkanlığı koruması ile polis memurunu şehit etti. Havadan, karadan ve denizden korunan tam teşekküllü bir yazlık devlet konukevi projesi bu yüzden hayata geçirildi. Burası hem dünya liderlerinin ağırlanabileceği hem de cumhurbaşkanlarının çalışma ekibi ve ailesiyle birlikte gelebileceği, koruma zafiyeti olmayan bir tesis olarak tasarlandı.”
Sokak Röportajı, Cumhuriyet Gazetesi YouTube kanalı
“Topkapı Sarayı’nı biliyor musunuz? Padişahların sarayı değil mi? Devlet başkanının saraylarının da aynı onlar gibi olması lazım ki devletin gücünü görsünler. Yurtdışındaki Beyaz Saray, İngiltere’deki Vatikam (Buckingham Sarayı kast ediliyor) nasılsa, bizim burasının da çok daha iyilerini yapmaları lazım. Bence şu anda yapılanlar bile yetersiz, Cumhurbaşkanı’nın Topkapı Sarayı’nda oturması lazım(…) 640 değil, 1 milyon 640 da olsa bence sıkıntı değil. Ekonomik sıkıntı var mı, ona da çok inanmıyorum, bireysel olarak bir takım insanların çıkarmış olduğu bir yargı bu.”
Mimar Birkiye’nin “yazlık saray” olarak ifade edilen yapının görsellerini paylaştığı web sitesine şu anda erişilemese de fotoğraflar basında ve sosyal medyada yayıldı. “Tasarruf emrederken, kendiniz uymuyorsunuz” diyerek karalayanlar…
Saadet Partisi Genel Başkanı Temel Karamollaoğlu
“İnsanımız 'porsiyonlarınızı küçültün' tavsiyesine muhatap olurken diğer taraftan Marmaris'e yazlık saray inşa ediliyor. Gerçekten çok üzülüyorum. Tasarruf emrederken kendiniz tasarruf kaidelerine uymazsanız bu netice vermez.”
Gazeteci Cüneyt Özdemir
1) Mimarisi uyumsuz 2) Taşıma kumlarla çevreye verilen zarar meselesi de ayrı felaket. Ankara’ya bir saray yaptınız. O sarayın mini bir kopyasını da neden Okluk’a yaparsınız? Okluk’un başka bir dokusu, başka bir iklimi var, başka bir yaşam tarzı var, başka bir işlevi var. Neden hep aynı mimar devlet binalarını yapıyor? Mimari olarak bakıyorsunuz, çevre ile hiçbir ilişkisi olmayan, ölçeksiz… Geleneksel mimari Okluk’a taşınmaya çalışılmış, ne alaka? Niye orada öyle bir bina var diyebileceğiniz… Genelde böyle benzer motifler görüyoruz. Çevre düzenlemesi de felaket. Eski haliyle yeni halini yan yana koyun… Bu taşıma kum merakı nereden geldi bilmiyorum. Yeni haline baktığınızda oradaki koyun yapısı bozulmuş, zorlama bir yere getirilmiş.”
Gazeteci Uğur Dündar
Proje fotoğraflarına bakarken ‘Yazlık bir Cumhurbaşkanlığı konutu için onca doğa katliamına, şatafata, görkemli yapılara, milyonlarca lira harcamaya ne gerek var?’ diye sormadan geçemedim. O daracık yol gitmiş, yerine ağaç katliamıyla açılan bir otoyol gelmiş. Üstelik vatandaşın geçmesine asla izin verilmeyen, hatta koruma ordusunca kuş bile uçurtulmayan bir otoyol!.. Yani o eski doğal güzellikten eser kalmamış.
Ekşi Sözlük, 7n bitirdin 7n beni adlı kullanıcı
“Kriz mi var demiştiniz? O kriz bize, bize... hatta porsiyonları biraz daha küçültürsek inanın başka saraylarımız da olur. Cumhurbaşkanlığı bütçesinden 2018 – 2021 yılları arasında 640 milyon lira harcanarak inşa edilen proje...”
“Yazlık saray” tartışmaları tekrar alevlendi… 640 milyon TL’lik maliyetiyle gündem olan “yazlık saray”ın bulunduğu Okluk Mevkii doğal sit alanıyken yapılaşmaya olanak sağlayan ‘Sürdürülebilir Koruma ve Kontrollü Koruma Kullanım Alanı’na dönüştürülmüştü.
15 Ocak 2021 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan, “2021 Yılı Yatırım Programının Kabulü ve Uygulamasına Dair” 3428 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı”nda yer alan DKH-İktisadi-Genel İdare Sektörü bölümünde, proje sahibi olarak Cumhurbaşkanlığı’nın görüldüğü kısımda yer alan bilgiler:
Proje no: 2018K01-23592
Proje adı: Okluk Devlet Konukevi
Yeri: Muğla
Başlama-bitiş yılı: 2018 – 2021
KARAKTERİSTİĞİ
Donanım, Etüt-Proje, Makine-Teçhizat
Peyzaj 879.677 m2
Sosyal Tesis 37.682 m2
PROJE TUTARI
2020 yılı sonu kümülatif harcama: 620.500.000
2021 yılı yatırımı: 20.000.000 TL
Toplam: 640 milyon 500 bin TL
Okluk Devlet Konukevi’nin özellikleri
Marmaris Okluk Koyu’nda daha önce bulunan devlet konukevi, 4 oda, 1 salon ve 230 metrekare olarak 8. Cumhurbaşkanı Turgut Özal tarafından yaptırıldı. Özal, bu konutta 4 yıl yaz çalışmalarını sürdürdü.
3 Haziran 2000 tarihli ve son güncellenme tarihi 9 Mayıs 2014 olan Yeni Şafak gazetesinin haber sitesinde yer alan Cumhurbaşkanı konutlarının tanıtıldığı haberde; “Cumhurbaşkanlığına tahsisli bir diğer kompleks de 16 dönümlük büyüleyici bir doğa dokusuna sahip Marmaris Okluk Koyu'ndaki Devlet Konukevi. Birinci derecede SİT alanı olduğu için inşaat yapma imkanı olmayan Okluk Koyu'ndaki Devlet Konukevi, 230 metrekare üzerine oturan tek katlı, dört yatak odası, bir salonu bulunan bir bina ile birkaç eski karavan ve koruma personelinin kalabileceği küçük bir barakadan oluşuyor. Burası, Cumhurbaşkanının yazlık çalışmaları için düşünülmüş. Denizin içine doğru uzanan beton ve iskele ile tek helikopter inişine uygun bir de helikopter alanı var.” deniyor.
Konukevi, 17 Temmuz 1991’de Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği’ne tahsis edildi.
Turgut Özal’ın vefatının ardından Cumhurbaşkanı olan Süleyman Demirel bu konuta hiç gitmedi. 10. Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer ise bir defa kısa süreli olarak Konuk Evi'ni bir saatliğine ziyaret etmişti. 11. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün ise konukevinin hazırlanması talimatını verdiği haberleri çıkmıştı.
2017 yılında dört odalı konukevi yıkılarak yeni yapının planlanmasına başlandı. Mimarı Şefik Birkiye olan Okluk Devlet Konuk Evi’nin 300 odalı olduğu ve 92 dönümlük bir araziye inşa edildiği, 10 bin 966 metrekarelik dolgu alanının ise özel kum ve çakılla doldurulup plaj haline getirildiği bilgileri kamuoyuna yansıdı.
Mimar Şefik Birkiye, Ankara'da inşa edilen Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nin mimarı olarak ismini Türkiye'de duyurdu. Başta Taksim Camii olmak üzere 7 caminin tasarımını yapan Birkiye, Marmaris'teki Cumhurbaşkanlığı yerleşkesi, Emlak Konut GYO'nun Halkalı'daki Bizim Mahalle projesi ile İstanbul Finans Merkezi'nde inşa edilen Merkez Bankası binasına imzasını attı.
Doğal sit alanı olarak Marmaris Okluk Koyu
Okluk Koyu, doğal sit alanı statüsünde bulunuyor. Doğal sit, 2863 sayılı Kanunun 3.Maddesinin a bendinde yer alan tanımlara göre; Jeolojik devirlere ait olup, ender bulunmaları nedeniyle olağanüstü özelliklere sahip yer üstünde, yeraltında veya su altında bulunan korunması gerekli alanlardır.
BirGün’den Nurcan Gökdemir’in haberine göre; alandaki statü değişikliği Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Tabiat Varlıkları Koruma Genel Müdürlüğü tarafından başlatılan Muğla Gökova Ekolojik Temelli Bilimsel Araştırma Projesi kapsamında yapıldı. 27 Aralık 2019’da Muğla Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Komisyonu, Okluk Mevkii-1 bölgesinin statü değişikliği kararını bakanlığa gönderdi. Bakanlık 29 Aralık’ta kendisine ulaşan komisyon kararını 16 Ocak’ta onayladı.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı web sitesinde yer alan Sit Alanları Arama bölümünde sit alan adı Okluk Mevkii-1 Doğal Sit Alanı, Bakanlık olur sayısı 13581, Bakanlık olur tarihi 16 Ocak 2021 olarak veriliyor.
Muğla İli, Marmaris İlçesi, Karaca Mahallesi, Okluk Mevkii-1 Doğal Sit Alanı aşağıdaki haritada gösterildiği şekliyle Bakanlık Makamının 16.01.2020 tarih ve E.13581 OLUR’u ile ‘‘Sürdürülebilir Koruma ve Kontrollü Kullanım Alanı’’ olarak tescil edilmiştir.
Bakanlık, böylelikle 1 No’lu Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’nin verdiği yetkiye dayanarak Cumhurbaşkanlığı Yazlık Sarayı’nın yanında yer alan ve şantiyeyi de içine alan 27,4 hektarlık ormanlık alandaki doğal sit şerhini kaldırdı. Bölgenin statüsü yapılaşmaya olanak sağlayan ‘Sürdürülebilir Koruma ve Kontrollü Koruma Kullanım Alanı’ olarak değiştirildi.
Resmi Gazete'de yayımlanan Tabiat Varlıklarını Koruma Merkez Komisyonunun Doğal Sit Alanları Koruma ve Kullanma Koşulları İlke Kararı'na göre, söz konusu alanlar, "kesin korunacak hassas alan", "nitelikli doğal koruma alanı", "sürdürülebilir koruma ve kontrollü kullanım alanı" olarak sınıflandırılmıştı.
